محمدعلی نژادیان: قیمت موتورسیکلت بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود

بزرگترین مشکلی که وجود دارد این است که سازمانها پشت درهای بسته تصمیمگیری میکنند و با تعطیلیهای مداوم باعث میشوند که به تولید صدمه وارد شود. همانطور که عرض کردم به هر حال یک خواب سرمایهای و یک تعیین هزینهای هست و باعث به هم خوردن برنامهریزیها میشود.
به گزارش موتورسیکلت نیوز، امروز 18 مرداد 1400 گفتگوی رادیویی با حضور بهمن ضیاءمقدم دبیر انجمن صنعت موتورسیکلت ایران و محمدعلی نژادیان کارشناس صنعت موتورسیکلت درباره نحوه تعیین قیمتها انجام شد که در ادامه مشروح این گفتگو را میخوانید.


مجری رادیو گفتگو: آقای ضیاءمقدم چه کسی مسئول قیمتگذاری است؟ ماست، خوراکی، شیر و لبنیات هر کدام یک مسئولی دارد، در موتورسیکلت چه کسی قیمت میگذارد؟
بهمن ضیاءمقدم: بحث قیمتگذاری موتورسیکلت با سایر صنایع کمی متفاوت است به این دلیل که تک محصول نیست و تعدد مدلها در موتورسیکلتها زیاد است و تولیدکنندگان نسبت به نوع قطعات، شرایط تولیدی که دارند و قیمت تمام شده محصول خود هر کدام سیاستهای داخلی خود را دارند و اینطور نیست که هیچ نظارتی نباشد به هر حال در یک محدودههایی از سمت سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان نظارت هست و شرایط تولید هم به گونهای شده که بهدلیل رقابت شدیدی که وجود دارد و همچنین تقاضای کم بازار، قیمتها در حد معقول است و اینطور نیست که هر کسی هر قیمتی که بخواهد بتواند تعیین کند. در خصوص قیمتگذاری نیز خود تولیدکنندگان قیمت میگذارند. ما واردکننده نداریم و قطعات بهصورت «سیکیدی» وارد و در داخل کشور مونتاژ میشود.
مجری رادیو گفتگو: آقای نژادیان این سبک قیمتگذاری را تایید میکنید؟
محمدعلی نژادیان: برای اینکه یک نتیجهگیری درستی شود فکر میکنم اگر که یک توضیحی در خصوص کالاها، نحوه قیمتگذاری و نظارت بدهم مناسب باشد.
ما یکسری کالاهای اساسی و اولویتدار داریم و یکسری هم کالاهای غیراساسی و غیراولیتدار و یکسری کالاهایی هست که باید ظوابطی را رعایت کنند و یکسری کالاهای دیگری هست که اگر شکایت زیادی شود، مراجع ذیصلاح ورود پیدا میکنند.
دسته اول که کالاهای اساسی هست، قیمت از طریق سازمان حمایت به کارگروه تنظیم بازار پیشنهاد میشود و تنظیم بازار میتواند قیمت پیشنهادی را بپذیرد یا کمتر و یا بیشتر کند. در واقع یکسری تصمیمات جهت تعادل بازار، ثبات قیمتها و رعایت حقوق مصرفکننده در ستاد تنظیم بازار اتخاذ میشود که بر اساس شرایط و کالاهای هدف است. مثلا، امروز ممکن است که سیمان و مرغ مهم باشد. در نتیجه این تصمیمات برای این دسته از کالاها یک خط کش میشود.
دسته دیگر کالاهایی هستند که باید یکسری ظوابط را رعایت کنند و موتورسیکلت نیز جزو آن قرار دارد. مثلا خودروساز را مقید میکنند که اگر میخواهید فروش داشته باشید، باید با هر کدملی یک دستگاه بیشتر نفروشید یا کلیه شرکتها (تولیدکننده و مونتاژکننده) باید خدمات پس از فروش داشته باشند و اگر نداشته باشند دستگاههای ذیصلاح ورود پیدا میکنند.
دسته دیگر، کالاهایی هست که شکایتهای زیادی از آنها میشود و اینجا سازمان حمایت ورود پیدا میکند. یعنی شرکت را صدا میزند و میگوید صورتحسابهای مالی و هزینهها را بیاورید. سپس هزینهها را بررسی میکند که ببینند آیا قیمت سود با توجه به قیمت تمام شده منطقی بوده است یا خیر؟
روال هم تقریبا برای همه کالاها حتی موتورسیکلت به یک صورت هست. البته فکر میکنم تجهیزات پزشکی اینطور نباشد. یعنی هزینههای سال گذشته را جدا میکنند و 17 درصد سازمان حمایت به قیمت (هزینههای سال قبل) اضافه میکند و احتمالا 3 درصد هم هیات تعیین و تثبیت قیمتها اضافه کند که جمعا 20 درصد میشود. تعیین قیمت در بازار موتورسیکلت نیز بیشتر بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود.
مجری رادیو گفتگو: آیا تا به حال عرضه و تقاضا منجر به کاهش قیمتها شده است؟
محمدعلی نژادیان: بله، چون بر اساس عرضه و تقاضا هست و از طرفی همانطور که آقای بهمن ضیاءمقدم فرمودند، رقابت زیادی در صنعت موتورسیکلت وجود دارد و از طرفی خواب سرمایه هم برای تولیدکنندگان و مونتاژکنندگان مهم است. در نتیجه بعضی وقتها باعث میشود قیمت نیز پایین بیاید که این اتفاق شب عید افتاد و شرکتها تقریبا یک قیمتی که در زمستان تعیین کرده بودند، کمی تعدیل کردند و پایینتر آوردند. امسال نیز افزایش قیمت نبوده و یا اگر بوده نسبت به تورم و مسائل دیگر بازار، خیلی جزئی بوده است.
مجری رادیو گفتگو: آقای ضیاءمقدم من در آمار و ارقام نگاه میکردم یک کاهش تولید موتورسیکلت در کشور داریم. شاید دلیل آن کاهش تقاضا باشد و دلیل این نیز شاید تورم و عدم تناسب و همخوانی درآمد مردم با بازار موتورسیکلت باشد. آیا ممکن است که تولیدکننده یا عرضهکننده یا بازرگان ما در حوزه موتورسیکلت به این نتیجه برسد که باید قیمت را پایین بیاورد و یک قیمت شکنی صورت بگیرد یا خیر؟
حال چون که بازار و عرضهکننده هم محدود است فکر کنم ما انحصار هم در عرضه داریم و فکر نمیکنم تنوع عرضه هم داشته باشیم؟ یعنی فرد دست خودش هست نگه میدارد تا به قیمت مناسب برسد و بعد بفروشد؟ این صحبتهای من کدام قابلیت اصلاح دارد و کدام را تایید میفرمایید؟
بهمن ضیاءمقدم: خیر، ببینید درباره صنعت موتورسیکلت من فکر نمیکنم اینطور باشد به این دلیل که واقعا بازار رقابت خیلی شدید است و تولیدکنندگان موتورسیکلت به گونهای عمل میکنند که تا آنجا که میتوانند صنعت خودشان را حفظ کنند و موجب بیکاری کارگران نشوند.
درباره بحث اول که گفتید کاهش تولید، دلایل بسیاری وجود داشت. از جمله این که در نرم جهانی استانداردهایی که میخواهند مورد اجرا قرار دهند 4 سال فرصت به تولیدکنندگان میدهند که خودشان را به آن استاندارد برسانند. اما، متاسفانه از سال 1395 تا 1400 در صنعت موتورسیکلت ایران حدود 4 استاندارد مورد اجرا قرار گرفت و به عناوین مختلف باعث توقف تولید شدند.
اگر به آماری که فرمودید مراجعه کنید، میانگین تولید سالیانه موتورسیکلت یا تقاضای موتورسیکلت بین 400 تا 500 هزار دستگاه در سال بوده است ولی الان این رقم حدودا به 140-150 هزار دستگاه رسیده است. خب این کاهش شدیدی است.
یکی دیگر از مسائل بحث تصویب قوانین است که بهصورت خیلی شتابزده و غیرکارشناسی عمل میشود. نمونه آن تولید موتورسیکلت انژکتوری را میتوانم مثال بزنم که بهدلیل این که میخواستند آلودگی هوا را کاهش بدهند، کاربراتور را حذف کردند (یعنی انژکتور جایگزین کاربراتور شد) و همین عامل باعث شد که به شدت کاهش تولید بهوجود بیاید چون مصرفکننده و تعمیرگاههایی که بهصورت سنتی کار میکردند با این سیستم که تقریبا دارای تکنولوژی جدیدتری بود، آگاهی و اطلاع نداشتند و یک تبلیغات خیلی منفی بهوجود آمد که کسی خرید نکند. زیرا، انژکتور به درد نمیخورد و ما یکدفعه با کاهش مواجه شدیم.
از طرفی چیزی که بازار را بدتر کرد، این بود که قانون هوای پاک (مواد 11 و 12 آییننامه اجرایی ماده 2 قانون هوای پاک) میگوید که هر تولیدکننده مکلف است که برای پلاکگذاری هر دستگاه موتورسیکلت (بنزینی) یک برگه گواهی اسقاط بدهد. ماده 12 نیز که برای موتورسیکلت برقی بود میگوید که شرکتها باید 10 درصد از محصولات خود را به برقی اختصاص دهند که عملا هیچ جای دنیا تولیدکننده را مکلف به این کار (اسقاط) نمیکنند، بلکه مکانهایی وجود دارد که برگه گواهی اسقاط را مثل خودرو که در ایران بود تهیه میکنند. ولی متاسفانه در مورد موتورسیکلت این اتفاق رخ نداد. همچنین موتورسیکلت فرسودهای نیز وجود نداشت که بشود راحت از سطح شهرها و یا مراکز اسقاط تهیه شود. البته این بحث مفصلی دارد که شاید نشود الان باتوجه به وقت کم توضیح داد.
همچنین موضوع دیگری که تاثیرگذار شد، این بود که ماده 8 قانون هوای پاک را ابطال کردند. در این ماده مشخص کرده بودند که تمام صاحبان خودروها و موتورسیکلتها مکلفاند که بعد از رسیدن به سن فرسودگی، نسبت به از رده خارج کردن آن اقدام کنند و متاسفانه این موضوع را حذف کردند و منوط شد به اخذ معاینه فنی برای موتورسیکلتها که در عمل هم اجرا نمیشود و این موضوع باعث شد که موتورسیکلتهایی که با سن 10 یا 15 سال در پارکینگهای منازل وجود داشت با هزینه یک یا دو میلیون تومان دوباره به چرخه مصرف آورده شود که 99 درصد هم کاربراتوری است و بهجای اینکه کاهش آلودگی بیاورد، افزایش آلودگی میآورد.
مجری رادیو گفتگو: آقای نژادیان در یک دقیقه جمع بندی می کنید
محمدعلی نژادیان: در تکمیل صحبتهای آقای بهمن ضیاءمقدم یک موضوعی را اشاره کنم. در 5 سال اول دهه 90 حدودا تعداد 2 میلیون و 500 هزار دستگاه موتورسیکلت شمارهگذاری شد. یعنی میانگین سالی 500 هزار دستگاه پلاک شد و در 5 سال دوم دهه 90 در مجوع حدودا تعداد 1 میلیون و 400 هزار دستگاه شمارهگذاری شد. یعنی میانگین سالی 280 هزار دستگاه پلاک شده است.
بزرگترین مشکلی که وجود دارد این است که سازمانها پشت درهای بسته تصمیمگیری میکنند و با تعطیلیهای مداوم باعث میشوند که به تولید صدمه وارد شود. همانطور که عرض کردم به هر حال یک خواب سرمایهای و یک تعیین هزینهای هست و باعث به هم خوردن برنامهریزیها میشود.
در مجموع بهخاطر اینکه ماشین و بنزین گران شده است، تقاضا زیاد هست ولی موانع هم زیاد است. یعنی اگر یک مقدار موانع تسهیل شود و با توجه به این که بازار رقابتی هست و قیمتها زیاد بالا نرفته است. در نتیجه مصرفکنندگان میتواند بیشتر موتورسیکلت تهیه کنند.
پایان پیام/